به نقل از «تقریب»

مصر و کش‌وقوس جامعه مدنی با نخبگان نظامی

تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۸۴۳۷۷

مروری بر تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مصر نشان می‌دهد که ارتش و نخبگان برآمده از متن آن، اصلی‌ترین بازیگران در عرصه بازی قدرت این کشور به شمار می‌آیند. نقش ارتش در پابرجایی و سپس برکناری «حسنی مبارک»، همراهی با انقلاب ۲۵ ژانویه (۲۰۱۱) با هدف کاهش سطح برخورد با انقلابیون و سپس برکناری «محمد المرسی» از قدرت به خوبی نقش ارتش در تحولات مصر را به نمایش گذاشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 تقویت جایگاه نظامیان در قاهره
پس از سپری شدن ۹ سال از انقلاب ژانویه مردم مصر و سرنگونی نظام حسنی مبارک به نظر می‌رسد اوضاع سیاسی در مصر مساعد نیست. در شرایطی که گمان می‌رفت انقلاب ژانویه فرصت خوبی را برای احیای فعالیت‌های سیاسی در فضای دموکراسی و مشارکت مردمی فراهم کرده‌است نتیجه از نگاهی بسیاری کاملا معکوس بود و تنش‌های سیاسی و امنیتی در این کشور بیشتر شد.
تارنمای اندیشکده «الجزیره» قطر در گزارشی به قلم «بدر حسن شافعی» نوشت: برکناری رئیس جمهوری منتخب مردمی از قدرت به سرعت آرزوی‌های مردم از انقلاب و برقراری آزادی‌های اجتماعی را از بین برد. اکنون مخالفان مصر با بحران سه بعدی روبرویند؛ نخست اینکه در صف مخالفان به دلیل وجود بی‌اعتمادی بحران وجود دارد و هنوز هم اختلاف‌های ایدئولوژیک به ویژه میان اسلام‌گرایان و سکولارها برقرار است. دوم اینکه مخالفان با نظام مصر و نهادهای آن مواجهند و نظام همه عرصه‌های سیاسی و اقتصادی را در کنترل خود دارد. افزون بر این، رسانه‌ها چهره مخالفان را بسیار تخریب می‌کنند و به تعریف و تمجید از نظام می‌پردازند. این موضوع سبب شده است که مخالفان با بعد سوم بحران روبرو شوند و آن کاهش پایگاه و حمایت مردمی است.
مخالفان به دلیل مجموعه‌ای از عوامل داخلی خاص خود با بحران واقعی روبرویند. ادامه بی‌اعتمادی میان مخالفان سبب شده است آنان همکاری با یکدیگر را رد کنند. از این رو، برخی از جریان‌های مخالف از جمله جنبش ۶ آوریل مجبور شده به تنهایی عمل کند. این در حالی است که برخی دیگر از جمله جریان‌های مدنی با گروه‌های چپ‌گرای کوچک ائتلاف کرده‌اند تا جریان سومی را تشکیل دهند که مخالفان داخلی را رهبری کنند. این موضوع هم به دلیل بحران بی‌اعتمادی میان جریان‌های مخالف به ویژه لیبرال‌ها و اخوانی‌ها است. زیرا نخبگان لیبرال و چپ‌گرا در تاریخ همواره از دولت سلطه‌گر برای رویارویی با اسلام‌گرایان حمایت کرده‌اند. مخالفان سیاسی به ویژه قشر جوان سرخورده شده‌اند و آنان رخ دادن تغییر و از بین بردن نظام را ناممکن می‌دانند. این موضوع به نبود رهبران مخالفان و در زندان بودن و کم‌رنگ بودن عملکرد سیاسی آنان هم ارتباط دارد. دغدغه‌های امنیتی سبب شده است که مخالفان نتوانند با هم متحد شوند و آنها به طور سری عمل می‌کنند. از سوی دیگر نظام مصر هم قید و بندهای گسترده‌ای علیه جریان‌های سیاسی مخالف اعمال کرده و ادامه فعالیت‌ها آنها را ممنوع اعلام کرده است.
وجود فضای امنیتی سبب شده است که مخالفان نتوانند در میدان حضور داشته باشند. نظام و نهادهای نظامی نهادها را در کنترل دارند. پس از اقدام پارلمان در تصویب قانونی در ژوئن ۲۰۱۹ دستگاه قضایی تحت کنترل رئیس جمهوری است و او حق انتخاب هیات‌های قضایی، دادگاه استیناف، دادگاه اداری و دادگاه نظامی را دارد. حتی پارلمان هم وابسته به دستگاه اجرایی است. با وجود اینکه ماموریت اصلی پارلمان قانون‌گذاری و نظارت بر عملکرد دولت است اما اکنون پارلمان به محلی برای بررسی قوانین تبدیلی شده است که دولت پیشنهاد می‌دهد. رسانه‌ها در کنترل دولت است. دولت صدای مخالفان را خاموش کرده است و فعالیت همه شبکه‌هایی که از آزادی بیان حمایت می‌کنند ممنوع اعلام کرده است. نهادهای نظامی تقویت شده‌اند. در عرصه اقتصادی «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر در سال ۲۰۱۵ میلادی ۵۷۴ مورد از تاسیسات نظامی را پرداخت مالیات معاف کرد. همچنین از نهادهای نظامی برای حضور در پروژه‌های بزرگ حمایت کرد. از نظر سیاسی هم نظام مصر جایگاه نهادهای نظامی را تقویت کرده است. اکنون نیروهای مسلح تنها ماموریت حفظ مرزها را بر عهده ندارند، بلکه آنها مامور حمایت از دموکراسی و قانون اساسی‌اند. در نتیجه این موضوع آنها به هیچ نماینده جامعه مدنی اجازه نخواهد داد تا به قدرت برسد. حتی اگر چنین فردی هم به قدرت برسد آنها می‌توانند به بهانه قانون‌گریزی و نادیده گرفتن مبادی دموکراسی وی را از قدرت عزل کنند.
به نوشته تارنمای اندیشکده «الحوار العربی» واشنگتن، همه گروه‌ها و جریانات مخالف دولت قاهره از مشکلات بسیاری رنج می‌برند. برخی از مشکلات از سرکوب‌هایی ناشی شده که طی سه دهه علیه مخالفان صورت گرفته و مانع از حضور آنان در عرصه شده‌است. رهبران این جریان‌ها در زندان گرفتار شده‌اند و از شکل‌گیری هرگونه حزب محبوبی جلوگیری شده است. بخشی دیگر از مشکلات ناشی از ضعف درونی خودِ احزاب است. بیشتر رهبران آنان فرسوده شده‌اند و هنوز به فکر گذشته‌اند. آنها از وضعیت جدید آگاهی ندارند. آنها هیچ شناختی از جامعه مدنی و اصول شهروندی و دموکراسی ندارند.
انقلاب «۲۵ ژانویه» به کجا رسید؟
روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن در تحلیلی به قلم «عصام شعبان» آورده‌است: بحران دولت و جامعه مصر با شکست انقلاب ژانویه عمیق شده است و مردمی که علیه نظام حسنی مبارک دست به قیام زده بودند نخستین زیان دیدگان محسوب می‌شوند. تنها جریان‌های سیاسی در این زمینه هزینه نمی‌دهند. بلکه ادامه بحران در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فراگیر شده است و همه به دنبال تغییرند. آنها معتقدند که سرکوب تنها راه ادامه قدرت نیست. اقشار مختلف جامعه در هر شرایطی نمی‌توانند نتایج بحران را برای مدت زمان طولانی تحمل کنند. ادامه بحران‌ها سبب شده است درباره آینده مصر گمانه‌زنی‌هایی مطرح شود. برخی‌ها ادعا می‌کنند که نظام مصر برای حل بحران‌ها توانایی دارد. برخی دیگر هم می‌گویند که با انقلاب و تغییر نظام می‌توان اوضاع را تغییر داد. گروهی دیگر هم خواهان اصلاحات و تغییرات دموکراسی در سایه نظامند. در هر حال چه تغییر در چارچوب نظام صورت گیرد و چه این تغییرات در خارج از این چارچوب صورت گیرد ارزیابی انقلاب ۲۵ ژانویه مصر موضوعی ضروری برای مقدمه‌سازی با هدف تغییر است. در چنین شرایطی با بررسی دلایل شکست انقلاب باید از اشتباه‌های گذشته عبرت گرفت و با نقد خود امور را مدیریت کرد. در ارزیابی شکست انقلاب نباید تنها یک طرف مسوول شکست معرفی کرد.
تارنمای اندیشکده «المصری» نوشت نمی‌توان به تغییرات کیفی در ماهیت جریان‌های سیاسی و روابط میان آنان در مصر امیدوار بود. همچنین در سایه سرکوب مخالفان و ایجاد فضای امنیتی خیلی سخت می‌توان فضای مناسبی را برای گفت و گوهای سیاسی موفقیت آمیز در مصر میان مخالفان و نظام ایجاد کرد. در نتیجه چنین وضعیتی اگر تغییراتی هم صورت گیرد جنبه تاکتیکی خواهد داشت. در چنین فضایی به سختی توافق ملی صورت خواهد کرد و نمی‌توان به همکاری و ائتلاف و برقراری سیستم‌های دموکراتیک امیدوار بود.

منبع: ایرنا

منبع: تقریب

کلیدواژه: نهادهای نظامی سبب شده جریان ها شده اند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۸۴۳۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جنایات رژیم اسرائیل تحولات سوریه را دچار خدشه کرده است

مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی در گفتگو با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه تصریح کرد: جنایات رژیم صهیونیستی تمامی معادلات منطقه را در بحران فرو برده است و روند پیشرفت تحولات سوریه را دچار خدشه کرده است. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، گیر پدرسون، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه امروز سه شنبه 11 اردیبهشت با علی اصغر خاجی، مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی گفتگو  کرد.

طرفین در این دیدار در رابطه با آخرین تحولات سوریه از جمله لزوم اتخاذ رهیافت‌های جدید جهت کمک به بهبود وضعیت انسانی، مبارزه با تروریسم و همچنین استمرار فرآیند سیاسی سوریه گفتگو و تبادل نظر کردند.

خاجی در ادامه این گفتگوها، با ابراز نگرانی از بحران انسانی سوریه اظهار داشت: جنایات رژیم صهیونیستی در قبال مردم مظلوم فلسطین و همچنین تجاوزات مستمر این رژیم به سوریه و لبنان تمامی معادلات منطقه را در بحران فرو برده است و روند پیشرفت تحولات سوریه را دچار خدشه کرده است.

ایروانی: تحریم‌های یکجانبه علیه سوریه باید لغو شودنماینده سوریه: اقدام ایران مشروع و دفاع از خود بودپیام‌های حمله به پایگاه‌های آمریکا در شرق سوریه

انتهای پیام/